Τα λουλούδια ανθίζουν, μεθυστικές μυρωδιές και χρώματα ζωντανεύουν γύρω μας. Όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο ρόδινα, για όσους υποφέρουν από ανοιξιάτικες… αλλεργίες. Τι είναι όμως οι αλλεργίες; Από τι προκαλούνται και πώς μπορούμε να προστατευθούμε από αυτές ή να τις αντιμετωπίσουμε; Ο αλλεργιολόγος, κ. Σταμάτης Βαρθολομαίος μας βοηθά να λύσουμε τις απορίες μας σχετικά με αυτόν τον όχι και τόσο ευχάριστο επισκέπτη

Κύριε Bαρθολομαίο, τι είναι οι αλλεργίες και από τι προκαλούνται;
«Οι αλλεργίες είναι παθολογικές αντιδράσεις του αμυντικού μας συστήματος σε ουσίες του περιβάλλοντος. Αυτές οι ουσίες ονομάζονται αλλεργιογόνα και εισέρχονται στον οργανισμό μας μέσω της εισπνοής, της κατάποσης ή της επαφής με το δέρμα και τους επιπεφυκότες», εξηγεί ο κ. Βαρθολομαίος.

Τα συχνότερα αλλεργιογόνα είναι:
• Τα αεροαλλεργιογόνα: Υπάρχουν στον αέρα που αναπνέουμε. Πρόκειται κυρίως για γύρεις δένδρων και φυτών, για ουσίες που υπάρχουν στο τρίχωμα κατοικίδιων ζώων ή πρωτεΐνες «αθώων ζωυφίων» με τα οποία συμβιώνουμε (για παράδειγμα ακάρεα οικιακής σκόνης). Προκαλούν κυρίως αναπνευστικές (ρινίτιδα, άσθμα) και οφθαλμικές αλλεργίες.

• Τα τροφικά αλλεργιογόνα: Είναι πρωτεΐνες τροφικής προέλευσης (γάλα, αυγό, ψάρι, ξηροί καρποί, φρούτα κ.λπ.). Προκαλούν μεγάλη ποικιλία αλλεργικών αντιδράσεων, ξεκινώντας από εντοπισμένες στοματικές, γαστρεντερικές, δερματικές αντιδράσεις (κνίδωση, ατοπικό έκζεμα κ.λπ.), ενώ μπορούν να φτάσουν ακόμη και στο απειλητικό για τη ζωή αλλεργικό σοκ.

• Τα αλλεργιογόνα εξ επαφής: Προκαλούν συμπτώματα στο δέρμα με την επαφή. Πρόκειται για φυσικές ή συνθετικές ουσίες και μέταλλα, που περιέχονται σε προϊόντα ευρείας χρήσης, όπως καλλυντικά, απορρυπαντικά, κόλλες, βαφές, υφάσματα κ.λπ. με τις οποίες ερχόμαστε καθημερινά σε επαφή.

• Ορισμένα φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν από ήπιες έως πολύ σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις. Ως ήπια αντίδραση χαρακτηρίζεται π.χ. μια δερματίτιδα, ενώ η σοβαρότερη αλλεργική αντίδραση που μπορεί να προκληθεί από φάρμακα είναι το αλλεργικό σοκ.

• Το δηλητήριο των εντόμων, όπως π.χ. της μέλισσας ή της σφήκας, μπορεί να προκαλέσει, σε αλλεργικά άτομα, εκτεταμένες τοπικές αντιδράσεις έως και αλλεργικό σοκ.

Πόσο συχνές είναι οι αλλεργίες;
Οι αλλεργίες αντιπροσωπεύουν μια σύγχρονη μάστιγα, καθώς προσβάλλουν περισσότερους από 1 στους 5 κατοίκους, στις δυτικού τύπου κοινωνίες1. Συχνότερες είναι η αλλεργική ρινίτιδα και η αλλεργική επιπεφυκίτιδα, που αφορούν το 20% - 25% του πληθυσμού. Το αλλεργικό άσθμα αφορά περίπου το 10% του πληθυσμού και είναι το συχνότερο παιδικό χρόνιο νόσημα, κυρίως στις αστικές περιοχές.

Τα τελευταία χρόνια, πολύ μεγάλη αύξηση εμφανίζουν οι τροφικές αλλεργίες, καθώς έχει φτάσει να αφορούν έως και το 8% των παιδιών προσχολικής ηλικίας και περίπου το 4% των ενηλίκων.

Οι φαρμακευτικές αλλεργίες αφορούν περίπου το 7-10% των ανεπιθύμητων αντιδράσεων των φαρμάκων. Εμφανίζονται συχνότερα σε νοσηλευόμενους ασθενείς και είναι συχνότερες στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες. Η συστηματική αναφυλαξία (αλλεργικό σοκ) έπειτα από τσίμπημα εντόμου είναι συχνότερη στους ενήλικες και αφορά περίπου το 3% του γενικού πληθυσμού.

Γιατί την άνοιξη παρατηρείται «έξαρση» του φαινομένου;
«Την άνοιξη παρατηρείται έξαρση των αναπνευστικών αλλεργιών, γιατί έχουμε αυξημένες συγκεντρώσεις γύρεων στην ατμόσφαιρα. Επίσης, την άνοιξη, περνάμε περισσότερο χρόνο στην ύπαιθρο, άρα έχουμε μεγαλύτερες πιθανότητες να συναντήσουμε ένα έντομο που θα μας τσιμπήσει και –αν είμαστε αλλεργικοί- να εμφανίσουμε τις ανάλογες αντιδράσεις.

Την άνοιξη, λόγω των γύρεων και της ανθοφορίας, τα έντομα είναι και πολύ πιο δραστήρια. Πετούν πολύ έντονα, κρύβονται στα λουλούδια, άρα έχουμε αυξημένες πιθανότητες για... «δυσάρεστες συναντήσεις». Εκτός αυτών, η απότομη έκθεση των ευαισθητοποιημένων ατόμων στον ήλιο ευθύνεται για φωτοαλλεργικές αντιδράσεις», επισημαίνει ο κ. Βαρθολομαίος.

Μπορούμε να ελαττώσουμε τις συνέπειες των αλλεργιών;
Αν υποφέρετε από αλλεργίες καλό είναι να ακολουθήσετε ορισμένες απλές, πρακτικές συμβουλές πρόληψης:
• Να αερίζετε το σπίτι σας το πρωί, πριν από τις 9, καθώς η απελευθέρωση της γύρης από τα φυτά αρχίζει λίγο αργότερα.
• Όταν βρίσκεστε στην εξοχή, μην ξαπλώνετε και μην κάθεστε στο έδαφος.
• Μην τρομοκρατείστε όταν σας πλησιάσει κάποιο έντομο (σφήκα, μέλισσα). Οι απότομες κινήσεις με τα χέρια μπορεί να το εκνευρίσουν και να σας τσιμπήσει.
• Οι ασθενείς με αλλεργία στη γύρη της ελιάς, θα πρέπει να παραμένουν μακριά από ελαιώνες στα τέλη Απριλίου και τον Μάιο.
• Οι ασθενείς με αλλεργία στα αγρωστώδη θα πρέπει να αποφεύγουν να εκτελούν κηπουρικές εργασίες, όπως το κούρεμα του γκαζόν.
• Όταν οδηγείτε σε εξοχικούς δρόμους, να θυμάστε να έχετε κλειστά τα παράθυρα του αυτοκινήτου και να χρησιμοποιείτε κλιματισμό.
• Όποιος πάσχει από επιπεφυκίτιδα, καλό είναι να φορά γυαλιά ηλίου, όταν βγαίνει έξω.
• Μειώστε το κάπνισμα. Το κάπνισμα επιδεινώνει το άσθμα και τη ρινίτιδα.
• Η χρήση αντηλιακού με υψηλό δείκτη προστασίας προφυλάσσει αρκετά από τις φωτοαλλεργίες.

Περισσότερες πληροφορίες και συμβουλές πρόληψης, θα βρείτε στον ιστότοπο της Ελληνικής Εταιρείας Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας (ΕΕΑΚΑ) www.allergikos.gr.

Ποιοι είναι οι τρόποι αντιμετώπισης των αλλεργιών;
Οι αλλεργίες αντιμετωπίζονται με διάφορα μέσα και μέτρα, υπό την καθοδήγηση του ειδικού Αλλεργιολόγου. Πρώτο και κύριο μέτρο είναι η αποφυγή του αλλεργιογόνου. Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει τα λεγόμενα αντιισταμινικά φάρμακα, κορτιζονούχα τοπικά, εισπνεόμενα ή συστηματικής χορήγησης στις αναπνευστικές κυρίως αλλεργίες, αδρεναλίνη στο αλλεργικό σοκ κ.λπ.

Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να γίνει ανοσοθεραπεία, δηλαδή θεραπεία απευαισθητοποίησης καθιερωμένη από πολλά έτη. Ο σκοπός της ανοσοθεραπείας είναι το ανοσοποιητικό σύστημα να πάψει να αντιμετωπίζει το αλλεργιογόνο ως επικίνδυνο και να αποκτήσει ανοχή σε αυτό. Αυτό γίνεται με την έκθεση του ασθενούς σε μεγάλες και συχνές δόσεις αλλεργιογόνου. Η παρουσίαση του αλλεργιογόνου κατά αυτόν τον τρόπο οδηγεί τον ευαίσθητο οργανισμό να αποκτήσει ανοχή και να μην αντιδρά και έτσι καταστέλλεται η αλλεργική φλεγμονή και τα συμπτώματά της. Η μέθοδος αυτή μπορεί να δώσει οριστική λύση στους αλλεργικούς ασθενείς που πάσχουν από αναπνευστικές αλλεργίες και αλλεργίες στα τσιμπήματα των εντόμων.

Τι ρόλο μπορούν να παίξουν στην ανακούφιση από τις αλλεργίες τα συμπληρώματα διατροφής;
Συμπληρώματα όπως τα προβιοτικά, τα ωμέγα λιπαρά οξέα και η βιταμίνη D, πάντα υπό την καθοδήγηση του ειδικού Αλλεργιολόγου,
μπορεί να βοηθήσουν αρκετούς ασθενείς. Βοηθούν επίσης, σκευάσματα που περιέχουν κουερσετίνη.

Πηγή: www.healthyme.gr