Φορτωμένο πρόγραμμα, πολύωρα φροντιστήρια και εξωσχολικές δραστηριότητες και φυσικά, μέσα σε όλα αυτά, το άγχος των συνεχών εξετάσεων, συνθέτουν την καθημερινότητα των μαθητών. Δεν είναι τυχαίο επομένως που πολλοί θεωρούν τους μαθητές, τους πιο σκληρά εργαζόμενους. Σε όλη αυτή την προσπάθεια, τα παιδιά χρειάζονται στήριξη ψυχολογική και όχι μόνο!

Ο παιδίατρος κ. Πέτρος Πίσκοπος μας συμβουλεύει πώς να τα βοηθήσουμε αποτελεσματικά!
Eντατικό διάβασµα, ξενύχτια, καφέδες, σοκολάτες και έντονο στρες… Οι μαθητές δίνουν τη «µάχη» τους και οι γονείς αναζητούν τρόπους για να τους βοηθήσουν να αισθάνονται καλά και να αποδώσουν καλύτερα. Ωστόσο, η απόδοση στις εξετάσεις δεν εξαρτάται µόνο από το διάβασµα. Σηµαντικό ρόλο παίζουν ακόμα και οι διατροφικές επιλογές των µαθητών ενώ, φυσικά, καταλυτικής σημασίας είναι η ικανότητά τους να διαχειριστούν το άγχος τους.

«Μια πλήρης και ισορροπημένη διατροφή συμβάλλει τόσο στη γενικότερη υγεία του μαθητή όσο και στην καλύτερη απόδοσή του στο διάβασμα. Το διαιτολόγιό του θα πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις ομάδες τροφών. Έτσι καλύπτονται οι ημερήσιες ανάγκες του σε υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπη, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία», επισημαίνει ο παιδίατρος κ. Πέτρος Πίσκοπος.

Ιδιαίτερη προσοχή, σύμφωνα με τον παιδίατρο, θα πρέπει να δοθεί και στο πρωινό, το οποίο καλείται να τροφοδοτήσει άμεσα τον εγκέφαλο με το απαραίτητο και μοναδικό καύσιμό του, τη γλυκόζη. Ένα καλό πρωινό θα πρέπει να περιλαμβάνει γάλα ή γιαούρτι, ένα αμυλούχο τρόφιμο, φρούτο ή χυμό, μέλι ή μαρμελάδα. «Δεν πρέπει ο μαθητής να ξεκινά τη μέρα του με άδειο στομάχι. Αυτό του στερεί την απαραίτητη ενέργεια και επηρεάζει αρνητικά μνήμη και συγκέντρωση. Eπίσης, είναι σημαντικό ο μαθητής να καταναλώνει μικρά και συχνά γεύματα, καθώς τα μεγάλα γεύματα προκαλούν υπνηλία και μειώνουν την ικανότητα συγκέντρωσης», τονίζει ο ειδικός.

Σημαντική θέση στο διαιτολόγιο των μαθητών πρέπει να έχουν οι τροφές που περιέχουν ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα, καθώς και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. «Τα ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα βελτιώνουν την εγκεφαλική λειτουργία, βοηθώντας στον σχηματισμό νευροδιαβιβαστών. Δεν συντίθενται στον οργανισμό και προσλαμβάνονται μόνο μέσω της τροφής. Σχετίζονται με την ευφυΐα και η έλλειψή τους προκαλεί, μεταξύ άλλων, και διαταραχή της προσοχής. Τροφές πλούσιες σε λιπαρά οξέα είναι τα λιπαρά ψάρια (π.χ. σολομός, σαρδέλα), τα καρύδια, οι ηλιόσποροι, το καλαμπόκι και το ελαιόλαδο. Ιδιαίτερα σημαντικές, στην περίοδο των εξετάσεων, είναι όμως και οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, οι οποίες ρυθμίζουν την όρεξη, βελτιώνουν την πνευματική διαύγεια (βιταμίνη Β1), ενισχύουν το ανοσοποιητικό, προλαμβάνουν την κόπωση (βιταμίνη Β5 και Β6), βοηθούν τη συγκέντρωση και τη μνήμη (βιταμίνη Β9 και Β12)», εξηγεί ο ειδικός. Τροφές πλούσιες σε βιταμίνες Β είναι: το μαύρο ρύζι, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα όσπρια, τα θαλασσινά, τα καρύδια, τα γαλακτοκομικά, το μοσχαρίσιο κρέας και τα αυγά. «Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε τη σπουδαιότητα κατανάλωσης τροφών πλούσιων σε βιταμίνη C (π.χ. φρέσκα φρούτα), που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ βοηθούν στην αντιμετώπιση των λοιμώξεων και στη μετατροπή των προσλαμβανομένων θερμίδων σε ενέργεια», τονίζει ο γιατρός.

Προσοχή θα πρέπει επίσης να δοθεί, στην καθημερινή σωστή ενυδάτωση του μαθητή (8-10 ποτήρια νερό), η οποία αποτρέπει την εύκολη κόπωση και βελτιώνει τη συγκέντρωση και φυσικά στη με μέτρο κατανάλωση ροφημάτων που περιέχουν καφεΐνη (καφές, τσάι, ενεργειακά ροφήματα), που αν καταναλωθούν σε υπερβολικές ποσότητες μπορούν να οδηγήσουν σε υπερδιέγερση, ελαττωμένη συγκέντρωση και διαταραχές του ύπνου.

Πώς θα το αναγνωρίσετε;
Πόσο κακό κάνουν τελικά όλες αυτές οι δοκιμασίες στις οποίες υποβάλλονται τα παιδιά και με ποιους τρόπους μπορούν να κατευνάσουν το «τρέμουλο» στο πόδι και τα ιδρωμένα χέρια, κάθε φορά που βρίσκονται αντιμέτωποι με μια προφορική ή γραπτή δοκιμασία; Όπως επισημαίνει ο ειδικός, και τα παιδιά, ακριβώς όπως και οι ενήλικες, όταν βρεθούν σε κατάσταση στρες, βιώνουν μια σειρά από έντονα συμπτώματα, όπως:

• Αύξηση του τόνου των μυών.
• Ταχυκαρδία, που οδηγεί σε αυξημένη ροή αίματος και υψηλότερα επίπεδα ενέργειας.
• Ταχύπνοια για κάλυψη των αυξημένων αναγκών του σώματος σε οξυγόνο.
• Υπερδιέγερση των αισθητικών οργάνων, για άμεση αντίδραση στα εξωτερικά ερεθίσματα.

Έτσι, και οι μαθητές, στο στάδιο της προετοιμασίας τους, παραμένουν σε πνευματική υπερδιέγερση και σωματική υπερένταση, γεγονός που δυσκολεύει την καθημερινότητά τους, αφού μπορεί να προκαλέσει:

• Βίωση έντονων συναισθημάτων, όπως ο φόβος
• Αδυναμία συγκέντρωσης και ανάκλησης κεκτημένων γνώσεων
• Διαταραχές της όρεξης - συχνά καταλήγουν να πίνουν μόνο καφέδες θεωρώντας πως έτσι θα συγκεντρωθούν
• Διαταραχές ύπνου
• Πονοκεφάλους και πόνους στους μύες.

Σύμμαχος, ο καλός ύπνος
Ο ύπνος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες για υγεία και ευεξία. Ωφελεί την καρδιά, ενισχύει τη μνήμη και βοηθά στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους. Ένας καλός και ήρεμος ύπνος, τουλάχιστον 8 ωρών, μπορεί να αποτελέσει σημαντικό σύμμαχο στην απόδοση του μαθητή την ημέρα των εξετάσεων. Γι’ αυτό και ο παιδίατρος συμβουλεύει:

• Να αποφεύγουν το έντονο διάβασμα, την τηλεόραση και τα computer games τουλάχιστον 30 λεπτά πριν την κατάκλιση.
• Να κάνουν ένα χαλαρωτικό μπάνιο ή να ακούν την αγαπημένη τους μουσική προτού ξαπλώσουν.
• Ένα ζεστό ρόφημα (π.χ. γάλα) μπορεί να βοηθήσει στον ύπνο.
• Να αποφεύγουν την κατανάλωση ποτών με καφεΐνη, όπως το τσάι, ο καφές ή τα ροφήματα για ενέργεια, όπως τα ισοτονικά ποτά, τις βραδινές ώρες.
• Να αποφεύγουν τα δυνατά φώτα το βράδυ στο δωμάτιό τους.
• Να τηρούν ένα σταθερό ωράριο ύπνου.
• Εάν το παιδί ξυπνήσει τη νύχτα και δυσκολεύεται να ξανακοιμηθεί, θα πρέπει να ασχοληθεί με κάτι– π.χ. μπορεί να διαβάσει ένα βιβλίο. Το στριφογύρισμα δε βοηθά.
• Εάν ξυπνήσει τη νύχτα με κάτι στο μυαλό του, καλό θα ήταν να το σημειώσει και να ασχοληθεί με αυτό ξανά το πρωί.

Ο ρόλος των Συμπληρωμάτων Διατροφής
Είναι αναγκαία; Η απάντηση σε αυτό δίδεται αν κάνουμε μία άλλη ερώτηση «Ο σημερινός μαθητής τρέφεται σωστά;» Ο όγκος διαβάσματος που έχουν σήμερα τα περισσότερα παιδιά είναι τεράστιος, ο ελεύθερος χρόνος τους ελάχιστος (σχολείο, φροντιστήριο), ενώ πολλές φορές οι έξοδοί τους καταλήγουν σε εστιατόρια έτοιμου και γρήγορου φαγητού (fast food), όπου οι διατροφικές επιλογές είναι πραγματικά φτωχές σε θρεπτικά συστατικά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα συχνά να λείπουν από τη διατροφή τους βασικά συστατικά, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ελλείψεις ή οριακές τιμές βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων στον οργανισμό, με αποτέλεσμα την εύκολη κόπωση, τη μειωμένη ενεργητικότητα, την κακή διάθεση, την υπνηλία και τελικά τον επηρεασμό της απόδοσης του μαθητή. Τότε, και πάντα κατόπιν συμβουλής από ειδικό επιστήμονα, η βραχύχρονη χορήγηση κάποιου πολυβιταμινούχου σκευάσματος μπορεί να θεωρηθεί αναγκαία.

Τα σκευάσματα αυτά πρέπει:

• Να είναι σχεδιασμένα ειδικά για την ηλικία των μαθητών.
• Να προέρχονται από αξιόπιστες εταιρείες
• Να αγοράζονται με τη βοήθεια ειδικού
• Να λαμβάνονται με βάση την ημερήσια συνιστώμενη δόση.

Ο ρόλος των γονιών
Οι εξετάσεις αποτελούν μια απαιτητική δοκιμασία τόσο για τους περισσότερους μαθητές, όσο και για τους γονείς τους. Οι γονείς πρέπει να είναι υποστηρικτικοί απέναντι στο μαθητή, τόσο στην περίοδο της προετοιμασίας, όσο και κατά τη διάρκεια των εξετάσεων. Πιο συγκεκριμένα:

• Θα πρέπει από την αρχή να ξεκαθαρίσουν στο παιδί ότι νοιάζονται μόνο για την ευτυχία του και το αγαπούν, ότι είναι περήφανοι για αυτό και για την προσπάθεια που καταβάλλει, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα.
• Θα πρέπει να προσπαθήσουν να ελέγξουν το δικό τους άγχος, γιατί άθελά τους και χωρίς να το καταλαβαίνουν συχνά το μεταδίδουν στα παιδιά τους (π.χ. δεν θα πρέπει τα ρωτούν συνεχώς αν και πόσο διάβασαν και δεν θα πρέπει να τα πιέζουν να φάνε αν δεν πεινάνε).
• Δεν πρέπει να κάνουν υπερβολικές αλλαγές στην καθημερινή τους οικογενειακή ρουτίνα (π.χ. απόλυτη ησυχία, κλείσιμο τηλεόρασης).
• Είναι σημαντικό να μην συγκρίνουν το παιδί τους με άλλα παιδιά, ούτε καν με τα αδέλφια τους.
• Θα πρέπει να βοηθούν το παιδί να καταστρώσει ένα πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει διάβασμα, ξεκούραση και διασκέδαση, ανάλογα με τις προτιμήσεις του.
• Θα πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη μέριμνα στη διατροφή του παιδιού και στον επαρκή του ύπνο. Η διατροφή του μαθητή πρέπει να είναι ελαφριά και ισορροπημένη.
• Θα πρέπει να αναγνωρίζουν τη δυσκολία της δοκιμασίας που περνά το παιδί τους.
• Θα πρέπει να είναι δίπλα του και να επιβραβεύουν τις προσπάθειές του (π.χ. έναν καλό βαθμό σε ένα διαγώνισμα στο σχολείο ή στο φροντιστήριο), ώστε να το ενθαρρύνουν και να του δίνουν κίνητρα για τη συνέχεια.

Πηγή:www.healthyme.gr