Ο σίδηρος παίζει καθοριστικό ρόλο σε πολλές ζωτικές λειτουργίες στο σώμα, συμπεριλαμβανομένης της γενικής ενέργειας και συγκέντρωσης, των γαστρεντερικών διεργασιών, του ανοσοποιητικού συστήματος και της ρύθμισης της θερμοκρασίας του σώματος.

Τα οφέλη του σιδήρου συχνά περνούν απαρατήρητα μέχρι να παρουσιαστεί κάποιας μορφής έλλειψη. Η αναιμία λόγω έλλειψης σιδήρου μπορεί να προκαλέσει κόπωση, ταχυκαρδία, κίτρινο χρώμα δέρματος και αναπνευστικά προβλήματα.

Μια από τις σημαντικότερες ιδιότητες του σιδήρου είναι η συμμετοχή του στην οξυγόνωση των ιστών και των ζωτικών οργάνων. Πιο συγκεκριμένα, είναι απαραίτητος για:

  • τη σύνθεση της αιμοσφαιρίνης, μιας πρωτεΐνης που εντοπίζεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια και μεταφέρει μόρια οξυγόνου από τους πνεύμονες σε όλο το σώμα.
  • τη σύνθεση της μυοσφαιρίνης, μιας πρωτεΐνης, η οποία παρέχει οξυγόνο στους μύες.
  • την παραγωγή ορισμένων ορμονών
  • τη δημιουργία συνδετικού ιστού

 

Συμπτώματα έλλειψης σιδήρου

Τα βασικά συμπτώματα έλλειψης σιδήρου είναι τα εξής:

  • κόπωση, εξάντληση και χαμηλά επίπεδα ενέργειας
  • ωχρότητα στο πρόσωπο
  • ταχυπαλμία
  • συχνές λοιμώξεις
  • μαύροι κύκλοι κάτω από τα μάτια
  • συχνοί πονοκέφαλοι ή ημικρανία
  • αδυναμία συγκέντρωσης
  • τριχόπτωση
  • υποθερμία (διαρκώς κρυώνουμε)
  • εύθραυστα νύχια
  • διαταραχή pica
  • σύνδρομο ανήσυχων ποδιών

Τέλος έχει βρεθεί πως τα παιδιά και τα βρέφη με αναιμία ενδέχεται να αντιμετωπίσουν μαθησιακές δυσκολίες και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές.

 

Σίδηρος και επίπεδα ενέργειας

Η ανεπαρκής πρόσληψη σιδήρου στη διατροφή μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα ενέργειας και απόδοσης στην καθημερινότητά μας. Ο σίδηρος μεταφέρει οξυγόνο στους μύες και τον εγκέφαλο και είναι απολύτως απαραίτητος τόσο για την ψυχική όσο και για την φυσική απόδοση. Χαμηλά επίπεδα σιδήρου μπορεί να οδηγήσουν σε έλλειψη συγκέντρωσης, εκνευρισμό και μειωμένες αντοχές στη σωματική δραστηριότητα.

 

Σίδηρος και αθλητικές επιδόσεις

Η έλλειψη σιδήρου είναι πιο συχνή μεταξύ των αθλητών και ιδιαίτερα σε γυναίκες αθλήτριες σε σχέση με όσες δεν ασκούνται τακτικά και σε όσες έχουν καθιστική ζωή.

Συχνά παρατηρείται έλλειψη σιδήρου σε αθλήτριες δρομικών αθλημάτων και αθλημάτων αντοχής όπως ο μαραθώνιος. Ορισμένοι συστήνουν σε αθλήτριες τέτοιων αθλημάτων 10 mg επιπλέον σιδήρου από τη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη (ΣΗΠ).

Η έλλειψη σιδήρου σε αθλητές μειώνει την αθλητική απόδοση και αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα. Η έλλειψη αιμοσφαιρίνης μπορεί να μειώσει σημαντικά την απόδοση στην άσκηση ή στην προσπάθεια, καθώς μειώνει τη δυνατότητα του σώματος να μεταφέρει οξυγόνο στους μύες.

 

Σίδηρος σε συμπληρώματα διατροφής

Τα συμπληρώματα σιδήρου μπορούν να βοηθήσουν όταν κάποιο άτομο δεν μπορεί να καταναλώνει αρκετή ποσότητα σιδήρου μόνο μέσω της διατροφής, όπως για παράδειγμα σε μια διατροφή vegan. Στα συμπληρώματα διατροφής σιδήρου που κυκλοφορούν στο εμπόριο, οι πιο συχνές μορφές είναι:

  • θειικός σίδηρος (ferrous sulphate),
  • χηλικός (γλυκονικός) σίδηρος (ferrous gluconate)
  • κιτρικός σίδηρος (ferric citrate).

Οι μορφές σιδήρου με τη μεγαλύτερη βιοδιαθεσιμότητα και καλύτερη απορρόφηση είναι ο θειικός και ο γλυκονικός σίδηρος.

Κυκλοφορούν επίσης μορφές, όπως ο φουμαρικός και ο σουκροσωμικός σίδηρος. Με διαφορετικό προφίλ και συμπεριφορά. Ο σουκροσωμικός σίδηρος για παράδειγμα περνά από το στομάχι χωρίς να αλλοιώνεται καθόλου και απορροφάται από το έντερο άμεσα, δίχως να προκαλεί δυσκοιλιότητα.

Στο εμπόριο κυκλοφορούν συμπληρώματα μόνο με σίδηρο ή και σε φόρμουλες μαζί με άλλα συστατικά και βιταμίνες όπως το φυλλικό οξύ, τις Βιταμίνες Β6 και Β12, που λειτουργούν συνεργικά για την αύξηση του αιματοκρίτη. Το σίδηρο μπορούμε να το συνδυάσουμε μαζί με Βιταμίνη C για την καλύτερη απορρόφησή του.